‘Verdraaide organisaties’
‘Verdraaide organisaties’ van Wouter Hart heeft als ondertitel: Terug naar de bedoeling’.
Werken vanuit jouw ‘WHY’ is werken vanuit de bedoeling.
In dit boek beschrijft Wouter Hart dat er twee werelden zijn in organisaties: een leefwereld en een systeemwereld. Organisaties zijn ‘verdraaid’ als de systeemwereld belangrijker is geworden dan de bedoeling, waar het uiteindelijk om gaat. Waarbij de natuurlijke principes van organiseren verloren zijn gegaan onder een lawine van on-natuurlijke managementlogica. En dit gebeurt ook in de zorg.
De systeemwereld wordt gevormd door de regels, protocollen en prestatie indicatoren die zijn gecreëerd om de bedoeling in de leefwereld te faciliteren. De leefwereld in de zorg is waar de daadwerkelijke zorg aan de patiënt wordt verleend. De veronderstelling is dat als de ‘systeemwereld’ maar ‘af’ is de ‘leefwereld’ zich ernaar gaat gedragen en dat daarmee de klant (in dit geval de patiënt) geholpen is en dus op de juiste manier aan de bedoeling wordt gewerkt. Dat noemt Wouter Hart ‘de mythe van beheersbaarheid’ en die leidt volgens hem tot verdraaide organisaties. Waarin de systeemwereld bepalend wordt, die alleen kan sturen op beheersbare zaken. En dan wordt er voorbij gegaan aan het feit, dat er in ieder proces waar mensen bij zijn betrokken vele onbeheersbare factoren een rol spelen. Zeker in een wereld waarin het ‘product’ de zorg voor mensen is.
De oplossing ligt in het omkeren van de zaak. Niet vanuit de systeemwereld bepalen wat er in de leefwereld moet gebeuren. Maar vanuit de bedoeling van de leefwereld beslissingen nemen hoe de systeemwereld dit alles kan ondersteunen. Zodat er weer ruimte komt voor de bedoeling en de (zorg)professionals weer vanuit hun oorspronkelijke bedoeling kunnen werken. Dit zal ervoor zorgen, dat er veel meer energie direct naar de patiëntenzorg kan gaan, doordat de professionals weer eigenaarschap ervaren.
Tijdens de eerste COVID19 golf hebben we even gevoeld hoe het kon: snel beslissen vanuit de oorsprong van ons vak: patiëntenzorg. En de systeemwereld kon zich daar even bij aanpassen. Ook met ondersteuning van de politiek.
In dit boek staan praktische voorbeelden hoe dit nu ook daadwerkelijk vast te houden en richting te geven.
Een greep uit de ideeën:
- Meer ‘high trust-low tolerance’ in plaats van ‘low trust – high tolerance’. Een beperkte set regels, waar men dan wel aan gehouden wordt.
- Minder compleet willen zijn, meer keuzen maken. Hierdoor wordt de mentale aandacht en de beschikbare tijd en energie gefocust.
- Minder ‘tijd-geldperspectief’, meer ‘kosten-waardeperspectief’. Hoeveel voegt de invulling van bestede tijd nu werkelijk toe aan de bedoeling?
- Minder antwoorden geven, meer vragen stellen.
En zo zijn er nog een groot aantal manieren om de bedoeling weer meer aandacht te geven, dan de systeemwereld en de systeemwereld weer dienend te maken aan de bedoeling.
En dan komt het uiteindelijk ook wel weer neer op de mooie uitspraak: ‘Be the change you wish to see in the world’, Gandhi. Dus waar ga jij morgen jouw bedoeling in je werk meer aandacht geven?
Een 2 minuten durend filmpje van Erben Wennemars met een voorbeeld van de impact van het krijgen van eigenaarschap.
