Omdenken werkdruk voor A(N)IOS en medisch specialisten

Het werkplezier onder aios en medisch specialisten is onverminderd hoog gebleven. 86% ervaart regelmatig tot vaak werkplezier en 95% is trots op het werk. De hoge bevlogenheid is positief. Echter, er wordt ook gesignaleerd dat deze onder druk staat. Dit komt doordat de arbeidsomstandigheden van (toekomstig) medisch specialisten niet altijd aansluiten bij de complexiteit van de zorg en de gewenste werk-privébalans, zoals blijkt uit de: tweejaarlijkse loopbaanmonitor van de FMS, de LAD en DJS*.

Daarin zien we een zorgwekkende trend in de medische wereld: er is een toename in het aantal AIOS en ANIOSdie burn-out raken of overwegen om te stoppen met het vak. Dit tij kunnen we keren!

Mijn advies: zet omdenken van werkdruk op je agenda! Zodat het werkplezier en de trots in je werk als arts hoog kunnen blijven

De uitdagingen van artsen

De realiteit voor jou als arts is vaak verre van ideaal. Ook al ben je nog steeds heel bevlogen. Grote kans dat je structureel overwerkt en dat je rooster niet voldoet aan de Arbeidstijdenwet. Pauze sla je geregeld over en je gaat niet op tijd naar huis. Op de werkvloer ervaar je constante druk en gehaast werken. Daar komt nog eens bij dat het werk emotioneel zwaar kan zijn en de kans bestaat dat je een situatie van agressie of geweld meemaakt met een patiënt.

Ook privé geeft je druk: misschien heb je een kinderwens die je maar uitstelt, of je hebt kinderen/partner die je meer zou willen zien. Of je bent  mantelzorger en dat vraagt steeds meer van je.

De druk op de werkvloer is enorm. Maar ook in het dagelijks leven is rust ver te zoeken. Overal in de samenleving is die constante druk om je heen. Kies je ervoor om mee te doen aan de gekte, of durf je het anders te doen?

Want wat doe je ná je dienst? Je stapt in de trein en checkt je telefoon. Eerst ‘even’ reageren op alle ongelezen berichten en bijlezen in de appgroepen. Daarna even ‘bij komen’ op Instagram/TikTok/LinkedIn/… om op de hoogte te blijven. Een podcast luisteren, je mail checken, hé aanbiedingen bij je favoriete kledingmerk. Je begint je digitale winkelmand te vullen, daarna begin je weer met leegmaken wat je écht niet nodig hebt. Uiteindelijk besluit je dat je eigenlijk niets nodig hebt, maar je bent inmiddels wel weer heel wat tijd verder en het is tijd om uit te stappen. Gehaast vlieg je de trein uit om je bus te halen en reis je zonder rust in je lijf verder naar huis waar het nog even in zo’n vaart doorgaat tot je je bed induikt. Morgen weer dóór.

Je moet stevig in je schoenen staan wil je niet burn-out raken

In deze uitdagende tijd en omgeving is het essentieel om stevig in je schoenen te staan. Jezelf kennen, je grenzen voelen, bewaken en aangeven, en durven staan voor iets anders is cruciaal. Vaak heerst er een cultuur van “het hoort erbij” en “als je iets wilt bereiken…”. Tegelijkertijd zien we in het bedrijfsleven een trend waarbij de nieuwste generatie steeds meer voor zichzelf kiest.

Als arts sta je midden in deze tweestrijd. Je verlangt naar ruimte en rust, maar wilt ook je werk doen waarvoor je al zoveel jaren hebt gestudeerd en waar je zo’n passie voor hebt. Omringd door verwachtingen en overtuigingen kan dit snel overweldigend worden. Voor je het weet, zit je gevangen in een vicieuze cirkel. Maar het kan echt anders. Het is jouw keuze of je gevangen blijft of dat je kiest om het anders te doen.

Slachtofferschap versus de regie pakken

We leven in een tijd waarin het moeilijker dan ooit is om stil te staan en tot rust te komen. Kijk maar naar je dagelijkse routine: je telefoon aanzetten, door appgroepen scrollen, op Instagram en TikTok bijkomen, online shoppen en uiteindelijk gehaast naar huis reizen terwijl je een podcast beluistert. s’Avonds bereid je nog even je poli voor of hebt een vergadering. Deze constante stroom van activiteiten laat weinig ruimte voor rust en reflectie.

Jij bent een leider

Terug naar de werkvloer. Besef jij je dat alles wat JIJ doet en de keuzes die JIJ maakt van invloed zijn? Misschien voelt het alsof jij niets kunt veranderen, maar dat klopt niet. Je moet alleen leren zien waar jij wel de regie kunt pakken. In iedere arts zit een leider, in jou ook. Los van je positie of functie. Leiderschap gaat over bewuste keuzes maken. De hele dag.

Begin eens met kleine stappen. Prioriteer zelfzorg, stel grenzen, communiceer je behoeften en streef naar een gezonde werk-privébalans. Het vraagt moed om op te staan en de verandering te zijn die je wilt zien. Maar door bewust keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen, kun je niet alleen je eigen situatie verbeteren, maar ook bijdragen aan een positieve verandering in de medische wereld.

Laten we streven naar een werkplek waar voor iedereen bevlogenheid en plezier centraal staan. Waar je de arts bent die je wilt zijn! Het kan echt anders – als we er bewust mee aan de slag gaan. En om het zinnetje toch maar te gebruiken: de verandering begint bij jezelf.

* De tweede editie van de Loopbaanmonitor Medisch Specialisten, een tweejaarlijks onderzoek van de Federatie Medisch Specialisten (FMS), de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) en De Jonge Specialist (DJS).